Βότανα για φυσική ενίσχυση του ανοσοποιητικού
Τα τελευταία χρόνια, το ενδιαφέρον για βότανα και φυσικές θεραπείες που συμβάλλουν στην ενίσχυση του ανοσοποιητικού συστήματος έχει αυξηθεί.
Λόγω των παγκόσμιων υγειονομικών προκλήσεων έχει αναδειχθεί η σημασία της ανοσολογικής ανθεκτικότητας.
Τα βότανα χρησιμοποιούνται εδώ και αιώνες σε διάφορους πολιτισμούς για την προαγωγή της υγείας και την προστασία από ασθένειες.
Η σύγχρονη έρευνα υποστηρίζει τις ανοσοενισχυτικές ιδιότητες πολλών βοτάνων, επισημαίνοντας πώς οι φυσικές ενώσεις μπορούν να βοηθήσουν στην προστασία του σώματος από λοιμώξεις και να βελτιώσουν τη γενική υγεία. Εδώ θα συζητήσουμε μερικά από τα πιο αποτελεσματικά βότανα που είναι γνωστά για τις ιδιότητές τους στην ενίσχυση του ανοσοποιητικού.
1. Εχινάκεια (Echinacea purpurea)
Η εχινάκεια είναι ένα γνωστό βότανο για την υποστήριξη του ανοσοποιητικού, που χρησιμοποιείται παραδοσιακά από τους αυτόχθονες της Αμερικής. Αυτό το βότανο είναι πλούσιο σε δραστικές ενώσεις, όπως τα αλκαμίδια, οι φαινόλες και οι πολυσακχαρίτες, οι οποίες έχουν δείξει ότι διεγείρουν το ανοσοποιητικό σύστημα. Έρευνες δείχνουν ότι η εχινάκεια μπορεί να μειώσει τη διάρκεια και τη σοβαρότητα των αναπνευστικών λοιμώξεων. Μια μετα-ανάλυση τυχαιοποιημένων ελεγχόμενων δοκιμών διαπίστωσε ότι τα σκευάσματα εχινάκειας μείωσαν τον κίνδυνο ανάπτυξης κοινού κρυολογήματος κατά 58% και συντόμευσαν τη διάρκεια των συμπτωμάτων του κρυολογήματος κατά 1,4 ημέρες (Shah et al., 2007).
2. Σκόρδο (Allium sativum)
Το σκόρδο δεν είναι μόνο ένα βασικό συστατικό στην κουζίνα αλλά και ένας ισχυρός ενισχυτής του ανοσοποιητικού. Γνωστό για τις αντιιικές, αντιβακτηριακές και αντιμυκητιακές του ιδιότητες, το σκόρδο περιέχει αλλισίνη, μια ένωση που έχει αποδειχθεί ότι ενισχύει τη λειτουργία των ανοσοκυττάρων και βελτιώνει την ικανότητα του οργανισμού να καταπολεμά τις λοιμώξεις. Μια μελέτη που δημοσιεύθηκε στο Advances in Therapy διαπίστωσε ότι τα άτομα που έπαιρναν καθημερινά συμπλήρωμα σκόρδου είχαν λιγότερες πιθανότητες να κρυολογήσουν και ανάρρωναν γρηγορότερα σε περίπτωση κρυολογήματος (Josling, 2001). Οι θειούχες ενώσεις του σκόρδου πιστεύεται ότι ενισχύουν το ανοσοποιητικό σύστημα και υποστηρίζουν την καρδιαγγειακή υγεία, καθιστώντας το ένα πολυδιάστατο βότανο για τη γενική ευεξία.
3. Τζίντζερ (Zingiber officinale)
Το τζίντζερ εκτιμάται τόσο στην παραδοσιακή κινεζική όσο και στην ιατρική της Αγιουρβέδα για τις αντιφλεγμονώδεις και αντιοξειδωτικές του ιδιότητες. Αυτό το βότανο είναι ιδιαίτερα ευεργετικό στην καταπολέμηση των αναπνευστικών λοιμώξεων λόγω της ικανότητάς του να εμποδίζει την ανάπτυξη ορισμένων βακτηρίων και ιών. Έρευνες έχουν δείξει ότι το φρέσκο τζίντζερ έχει αντιιική δράση κατά του ανθρώπινου αναπνευστικού συγκυτιακού ιού (RSV) και μπορεί να μειώσει τη φλεγμονή που σχετίζεται με τις ανοσολογικές αντιδράσεις (Chang et al., 2013). Επιπλέον, οι θερμαντικές του ιδιότητες μπορούν να βελτιώσουν την κυκλοφορία, υποστηρίζοντας τη λειτουργία του ανοσοποιητικού.
4. Κουρκουμάς (Curcuma longa)
Ο κουρκουμάς, που χρησιμοποιείται ευρέως στην ινδική και νοτιοανατολική ασιατική μαγειρική, περιέχει κουρκουμίνη, μια ισχυρή αντιφλεγμονώδη ένωση. Η κουρκουμίνη έχει μελετηθεί εκτενώς για τον ρόλο της στη ρύθμιση του ανοσοποιητικού συστήματος και έχει δείξει ότι ενισχύει τους μηχανισμούς άμυνας του οργανισμού. Έρευνες υποστηρίζουν ότι η κουρκουμίνη μπορεί να αυξήσει τη δραστηριότητα των Τ κυττάρων, των Β κυττάρων και των φυσικών φονικών κυττάρων, τα οποία είναι κρίσιμα για την καταπολέμηση λοιμώξεων (Hewlings & Kalman, 2017). Επιπλέον, οι αντιφλεγμονώδεις ιδιότητές της μπορούν να μειώσουν τα συμπτώματα που σχετίζονται με χρόνιες φλεγμονώδεις ασθένειες, οι οποίες συχνά αποδυναμώνουν το ανοσοποιητικό σύστημα με την πάροδο του χρόνου.
5. Αστράγαλος (Astragalus membranaceus)

Ο αστράγαλος είναι βασικό βότανο στην παραδοσιακή κινεζική ιατρική και είναι γνωστός για τις προσαρμοσιογόνες ιδιότητές του, βοηθώντας το σώμα να αντισταθεί σε διάφορους στρεσογόνους παράγοντες. Αυτό το βότανο περιέχει πολυσακχαρίτες και σαπωνίνες που έχουν δείξει ότι ενισχύουν τη λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος. Έρευνες υποδεικνύουν ότι ο αστράγαλος μπορεί να αυξήσει την παραγωγή λευκών αιμοσφαιρίων, τα οποία είναι απαραίτητα για την καταπολέμηση των λοιμώξεων (Zhang et al., 2019). Σε μια μελέτη, η ρίζα του αστράγαλου βρέθηκε να ενισχύει την αντίδραση του οργανισμού σε ιογενείς λοιμώξεις, καθιστώντας τον ένα πολύτιμο βότανο για την ενίσχυση του ανοσοποιητικού συστήματος (Li et al., 2014).
6. Κράταιγος (Sambucus nigra)
Ο κράταιγος έχει αποκτήσει δημοτικότητα για την ικανότητά του να ανακουφίζει από τα συμπτώματα του κρυολογήματος και της γρίπης. Πλούσιος σε αντιοξειδωτικά, βιταμίνες A, B και C, και φλαβονοειδή, ο κράταιγος μπορεί να διεγείρει το ανοσοποιητικό σύστημα και να μειώσει τη φλεγμονή. Έρευνες υποστηρίζουν ότι το εκχύλισμα κράταιγου μπορεί να μειώσει σημαντικά τη διάρκεια των συμπτωμάτων της γρίπης και μπορεί επίσης να έχει αντιιικές ιδιότητες κατά των ιών της γρίπης (Zakay-Rones et al., 2004). Η υψηλή του περιεκτικότητα σε αντιοξειδωτικά υποστηρίζει την υγεία του ανοσοποιητικού εξουδετερώνοντας τις ελεύθερες ρίζες και μειώνοντας το οξειδωτικό στρες.
7. Ρίζα Γλυκόριζας (Glycyrrhiza glabra)
Η ρίζα γλυκόριζας έχει χρησιμοποιηθεί τόσο στην παραδοσιακή Κινεζική όσο και στην Αγιουρβεδική ιατρική για τις ανοσορρυθμιστικές και αντι-ιικές της ιδιότητες. Περιέχει γλυκυριζίνη, η οποία έχει αποδειχθεί ότι αναστέλλει τον πολλαπλασιασμό των ιών και ρυθμίζει την ανοσολογική απόκριση. Μελέτες υποδεικνύουν ότι η ρίζα γλυκόριζας μπορεί να είναι αποτελεσματική στη θεραπεία αναπνευστικών παθήσεων και να βοηθά στη μείωση των συμπτωμάτων που σχετίζονται με ιογενείς λοιμώξεις (Fiore et al., 2008). Ωστόσο, η μακροχρόνια χρήση της ρίζας γλυκόριζας θα πρέπει να γίνεται με προσοχή, καθώς μπορεί να αυξήσει την αρτηριακή πίεση.
8.Ανδρογραφίδα (Andrographis paniculata)Νεροϊτιά
Η ανδρογραφίδα, γνωστή ως ο “Βασιλιάς των Πικρών,” χρησιμοποιείται ευρέως στην Ασία για την αντιμετώπιση κρυολογημάτων και γρίπης. Η δραστική της ουσία, ανδρογραφολίδη, έχει αποδειχθεί ότι διαθέτει αντιφλεγμονώδεις και ανοσοενισχυτικές ιδιότητες. Κλινικές δοκιμές έχουν δείξει ότι η ανδρογραφίδα μπορεί να μειώσει τη σοβαρότητα των αναπνευστικών λοιμώξεων και να μειώσει την πιθανότητα εμφάνισης κρυολογήματος (Coon & Ernst, 2004). Αυτό το βότανο μπορεί να είναι ιδιαίτερα ευεργετικό κατά τη διάρκεια της εποχής της γρίπης ως φυσικός τρόπος ενίσχυσης της ανοσολογικής ανθεκτικότητας.
9.Τζίνσενγκ (Panax ginseng)
Το τζίνσενγκ, ειδικά το κορεατικό ή ασιατικό, είναι ένα ακόμη βότανο με προσαρμοστικές ιδιότητες, γνωστό για τις ανοσοενισχυτικές του δράσεις. Μπορεί να ενισχύσει την απόκριση του σώματος στο άγχος, υποστηρίζοντας έμμεσα το ανοσοποιητικό σύστημα. Μελέτες έχουν δείξει ότι το τζίνσενγκ μπορεί να αυξήσει την παραγωγή αντισωμάτων, να βελτιώσει τη δραστηριότητα των ανοσοκυττάρων και να μειώσει τη διάρκεια των κρυολογημάτων (Kang et al., 2008). Η τακτική κατανάλωση τζίνσενγκ μπορεί να βελτιώσει τη λειτουργία του ανοσοποιητικού και να υποστηρίξει τη σωματική και ψυχική ευεξία.
10. Ρίγανη (Origanum vulgare)
Η ρίγανη, που συχνά χρησιμοποιείται ως μαγειρικό βότανο, είναι μια ισχυρή πηγή αντιοξειδωτικών και περιέχει ενώσεις όπως το καρβακρόλη και το θυμόλη, που είναι γνωστές για τις αντιμικροβιακές τους δράσεις. Το έλαιο ρίγανης έχει μελετηθεί για την ικανότητά του να αναστέλλει την ανάπτυξη βακτηρίων και ιών, καθιστώντας το αποτελεσματικό βότανο για την υποστήριξη του ανοσοποιητικού. Έρευνες δείχνουν ότι το εκχύλισμα ρίγανης μπορεί να προστατεύει από λοιμώξεις ενισχύοντας τη δραστηριότητα των ανοσοκυττάρων (Sivropoulou et al., 1996). Η ενσωμάτωση της ρίγανης στη διατροφή ή η χρήση της σε μορφή ελαίου μπορεί να προσφέρει επιπλέον προστασία στο ανοσοποιητικό.
Η ενσωμάτωση ανοσοενισχυτικών βοτάνων στην καθημερινή ζωή μπορεί να προσφέρει μια φυσική και ολιστική προσέγγιση στην υγεία. Κάθε ένα από αυτά τα βότανα περιέχει μοναδικές ενώσεις που ενισχύουν τη λειτουργία του ανοσοποιητικού, μειώνουν τη φλεγμονή και προστατεύουν από λοιμώξεις.
Αν και αυτά τα βότανα μπορούν να είναι ευεργετικά, είναι σημαντικό να συμβουλευτείτε έναν επαγγελματία υγείας, ιδιαίτερα για άτομα με προβλήματα υγείας ή άτομα που λαμβάνουν φαρμακευτική αγωγή, καθώς ορισμένα βότανα μπορεί να αλληλεπιδράσουν με τις παραδοσιακές θεραπείες.
Βιβλιογραφία
Zakay-Rones, Z., Thom, E., Wollan, T., & Wadstein, J. (2004). Randomized study of the efficacy and safety of oral elderberry extract in the treatment of influenza A and B virus infections. The Journal of International Medical Research, 32(2), 132-140.
Shah, S. A., Sander, S., White, C. M., Rinaldi, M., & Coleman, C. I. (2007). Evaluation of echinacea for the prevention and treatment of the common cold: a meta-analysis. The Lancet Infectious Diseases, 7(7), 473-480.
Josling, P. (2001). Preventing the common cold with a garlic supplement: a double-blind, placebo-controlled survey. Advances in Therapy, 18(4), 189-193.
Chang, J. S., Wang, K. C., Yeh, C. F., Shieh, D. E., & Chiang, L. C. (2013). Fresh ginger (Zingiber officinale) has anti-viral activity against human respiratory syncytial virus in human respiratory tract cell lines. Journal of Ethnopharmacology, 145(1), 146-151.
Hewlings, S. J., & Kalman, D. S. (2017). Curcumin: a review of its’ effects on human health. Foods, 6(10), 92.